Geert De Bolster
Gevaarlijke hondenrassen, moeten ze verboden worden?
Na verschillende bijtincidenten in Groot-Brittannië, Nederland en Vlaanderen wordt de vraag over het al dan niet verbieden van gevaarlijke hondenrassen weer openlijk gesteld. Deze keer staat de American bully xl in het oog van de storm. Het probleem bij agressief gedrag van honden is complex en vraagt enig inzicht. In dit artikel geef ik mijn mening ter zake.
‘Gevaarlijke hondenrassen’ is een veel gebruikt containerbegrip in de hondenwereld. In dit artikel wordt het begrip metaforisch gebruikt. Spreken over gevaarlijke honden rassen is een vorm van discriminatie waar ik mij uitdrukkelijk van distantieer. Honden kunnen onder bepaalde omstandigheden ‘gevaarlijk’ gedrag stellen, maar zijn op zichzelf niet gevaarlijk.
Wat zijn zogenaamde gevaarlijke hondenrassen
Gevaarlijke hondenrassen zijn grote, atletische honden, die wanneer ze agressief gedrag vertonen, ernstige lichamelijke schade kunnen veroorzaken. Maar ook een chihuahua kan je neus afbijten (vraag dit maar aan een chirurg). Uiteraard is het inherent dat de kans op een ongeval met ernstige lichamelijke schade groter is indien een gevaarlijk hondenras bijt, dan wanneer een kleinere hond iemand anders bijt. Dit is te vergelijken met de impact bij een ongeval met een vrachtwagen of een gewone personenwagen.
Agressief gedrag behoort tot het gedragsrepertoire van iedere hond
Iedere hond kan agressief gedrag vertonen waarbij lichamelijke schade aan een andere hond, mens of ander dier kan veroorzaakt worden. Wanneer een hond zich bedreigd voelt, kan agressief gedrag plaatsvinden. Of de hond wel, dan niet bijt heeft alles te maken met de sociale vaardigheden van de individuele hond en het opwindingsniveau van het moment. Wanneer het opwindingsniveau van een hond hoog is, kan de zelfcontrole wegvallen en kan er een bijtincident plaatsvinden. Hoe meer aangeboren sociale vaardigheden, hoe sterker deze kunnen ontwikkeld worden en hoe minder snel het opwindingsniveau zal stijgen, hoe lager de kans dat deze individuele hond zal bijten.
Niet iedere ‘gevaarlijke hond’ zal agressief gedrag vertonen
De meeste Pitbull-achtige rassen, Rottweilers, andere mollosachtigen, kuddebewakers en andere grote hondenrassen zullen net als de meeste andere huishonden normaal socialiseren met mensen en niet zo makkelijk agressief gedrag vertonen.
Hoe komt het dat bepaalde honden makkelijker bijten dan anderen
Bijtgedrag op zich heeft niets te maken met het ras van de hond op zich. Er zijn volgens mij geen gevaarlijke hondenrassen. Zoals hierboven aangegeven is het te kort door de bocht om bepaalde rassen als agressief te beschouwen.
Waarom bijten bepaalde honden dan?
De oorzaak is te zoeken bij 3 belangrijke factoren en vormen de 3 O’s, namelijk:
Organisme, Omstandigheden en Omgaan met.
1. Het organisme.
Met het organisme wordt bedoeld, de lichamelijke, fysiologische en neuropsychologische constitutie van de hond.
Pijn is één van de belangrijkste oorzaken van agressief gedrag bij de hond. Maar in het kader van het onderwerp van dit artikel, is de emotionele gevoeligheid van de hond belangrijker. Fysiologische en neuropsychologische processen vinden autonoom plaats. Men heeft er geen directe controle over. Emoties en gevoelens sturen automatisch het gedrag van de hond.
Onder invloed van de ouders en voorouders van de hond en zijn geboorteomgeving, heeft iedere hond een lage, gemiddelde of hogere emotionele gevoeligheid. Hoe emotioneel gevoeliger de hond is, hoe makkelijker hij zich bedreigd kan voelen en hoe lager de agressiedrempel. Honden met een aangeboren emotionele kwetsbaarheid kunnen onder bepaalde omstandigheden makkelijk overprikkeld worden en automatisch overgaan tot agressief gedrag.
2. De omstandigheden
Agressief gedrag vindt plaats onder omstandigheden waar het veiligheidsgevoel van de hond niet kan worden gewaarborgd. Zeker voor de emotioneel kwetsbaardere honden is het belangrijk dat ze in omstandigheden kunnen opgroeien waar ze zich veilig voelen. Veiligheidsgevoel is de voorwaarde voor het ontwikkelen van vertrouwen in mensen en andere dieren. Hoe meer vertrouwen een hond heeft, hoe hoger de stressdrempel en hoe meer zelfcontrole en minder kans op agressief bijtgedrag.
Een emotioneel gevoelige hond die zich in een prikkelende sociale omgeving bevindt en niet de mogelijkheid heeft om zijn emoties en gevoelens te reguleren, kan makkelijker agressief gedrag vertonen. Of, een emotioneel gevoelige hond die niet in de mogelijkheid werd gesteld om zich veilig te voelen bij mensen, kan wanneer hij in contact komt met een mens, onder deze omstandigheden, automatisch agressief gedrag vertonen.
Over de leefomstandigheden van heel wat ‘gevaarlijke hondenrassen' gesproken:
Er zijn uiteraard echte hondenverzorgers die van atletische hondenrassen houden en er uitstekend voor zorgen. Maar het is een feit dat sommige mensen die zich aangetrokken voelen tot de ‘gevaarlijke hondenrassen’ niets geven om de hond zelf. Het zijn mensen die zelf in problematische omstandigheden verkeren en die zelf heel kwetsbaar zijn. Vaak zien we dat honden als een statussymbool worden gehouden waarbij het uitstralen van macht de belangrijkste motivatie is. Bij deze mensen is agressie heel sterk aanwezig in de manier waarop men met de maatschappij omgaat. In handen van deze kwetsbare, en vaak problematische mensen, is een gevaarlijk hondenras een extra slachtoffer: 2 keer: Hij wordt emotioneel mishandeld en kan niet anders dan zelf ook agressief gedrag vertonen.
3. Omgaan met
Zijn emotioneel kwetsbare ‘gevaarlijke hondenrassen’ dan ten dode opgeschreven? Neen!
Je kunt proberen om een hond in huis te halen die van nature aangeboren sociale vaardigheden heeft meegekregen van zijn ouders en voorouders. Echter, jouw controle hierover is beperkt.
Je kunt proberen om jouw hond onder gunstige omstandigheden te houden en voorkomen dat hij te vaak emotioneel overprikkeld wordt. Echter, jouw controle hierover is beperkt.
Het enige waar je eventueel de controle over kunt hebben, is over jouw eigen gedrag. Wanneer je jouw hond goed kent en begrijpt, kan jij de verantwoordelijkheid op je nemen en de keuze maken om welzijnsgericht met hem om te gaan. Je kunt de keuze maken om uitstekend voor hem te zorgen. Jij kunt met je hond omgaan, zodat hij zich niet overprikkeld hoeft te voelen en indien nodig op jouw ondersteuning en begeleiding kan rekenen.
Zijn gevaarlijke hondenrassen die bijten slecht opgevoed?
“Het ligt niet aan de hond, wel aan de opvoeding”, roept men in koor. Maar klopt dit wel?
Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van wat men met ‘opvoeden’ bedoelt. Indien opvoeding inhoudt dat je je hond moet trainen, naar de hondenschool dient te gaan en de baas moet zijn over je hond, dan is mijn antwoord: “Dergelijk beeld van opvoeding heeft geen positieve invloed op het voorkomen van een bijtincident”. Wanneer je je focust op het gedrag van de hond, in plaats van op het ontwikkelen van een veiligheidsgevoel en sociale vaardigheden, is de kans groter dat je hond ooit agressief gedrag zal vertonen dan wanneer je niets zou doen.
Opvoeden heeft niets te maken met het ‘opvoeden en trainen van de hond’. Opvoeden is zorgen voor het geestelijk welzijn van je hond, de basis waardoor jouw hond zich verder tot een aangename en veilige gezinshond kan ontwikkelen. Dat is de verantwoordelijkheid van iedere hondenverzorger, inclusief verzorgers van ‘gevaarlijke hondenrassen’. Deze manier van opvoeden heeft wel een positieve invloed op de algemene veiligheid en voorkomen van agressief gedrag bij honden.
Oplossing voor gevaarlijke hondenrassen
Het bovenstaande kopje zou anders moeten zijn: Wat is de oplossing ter preventie van agressief gedrag bij honden.
De oplossing bestaat niet echt. Het probleem van agressief bijtgedrag door (gevaarlijke) hondenrassen is complex. Het verbieden van ‘gevaarlijke hondenrassen’ is absurd en geen oplossing voor het voorkomen van bijtgedrag met lichamelijke schade.
Dit is een voorzet voor een ‘oplossing’:
Fokbeleid
Fokkers zouden hun verantwoordelijkheid kunnen nemen en enkel fokken met honden die voldoende sociale vaardigheden vertonen. Dat zijn honden die in een gezin leven en niet ergens in een kennel of schuur.
Verder zouden fokkers van kandidaat-kopers kunnen eisen om prioriteit te bieden aan het welzijn van de hond en de gelofte van de koper controleren en opvolgen.
De opleiding van alle hondenverzorgers
In plaats van gevaarlijke hondenrassen te verbieden, zou de overheid haar verantwoordelijkheid kunnen nemen en iedere kandidaat hondenverzorger verplichten om een opleiding te volgen, voordat men om het even welke hond in huis haalt. De opleiding voor een modale huishond zou anders kunnen zijn dan die voor een hondenliefhebber die van atletische hondenrassen houdt.
Ik heb een rijbewijs B en mag niet met een vrachtwagen rijden. Datzelfde principe zou ook kunnen gelden voor de zogenaamde gevaarlijke hondenrassen. Ik weet dat dit een droom is en niet zo eenvoudig te verwezenlijken is, maar een opleiding van hondenverzorgers is belangrijker dan het opvoeden van de hond zelf.
Hondenverzorgers hoeven niet te leren hoe men een hond kan trainen, hoe men een hond naar hen kan doen luisteren of hoe men de baas kan zijn over de hond. De basisopleiding van een verantwoord hondenverzorger is: Kennen en begrijpen van de taal van de hond, weten waarom honden doen wat ze doen, inzicht in de basisnoden van een hond, ter bevordering en bewaken van hun welzijn.
Gezonde honden in lichaam en geest zijn gelukkige honden en zullen niet zomaar agressief bijtgedrag vertonen. Het welzijn van honden heeft niets te maken met ras, klein, groot, kruising, e.a. maar met de verantwoordelijkheid van de maatschappij, meer in het bijzonder de hondenverzorger zelf.
Dit gezegd zijnde: Je kunt een hondenverzorger met verantwoordelijkheid herkennen aan het feit dat hij zorg draagt voor de veiligheid van zichzelf, zijn hond en de maatschappij.
Op het geluk van alle honden,
Geert De Bolster
Hondengedragsbegeleider
Meer lezen?
Wil je meer inspirerende informatie over honden ontvangen? Schrijf je dan hier in.
Laat hier je naam en email achter
Wij nemen je privacy ernstig
